Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23-03-2017 r. – 1061-IPTPB4.4511.39.2017.1.SK

Czy odszkodowanie oraz zadośćuczynienie przyznane na podstawie wyroku Sądu Rejonowego oraz wyroku Sądu Okręgowego w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu pracy o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu, tj. art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) w zw. z art. 444 § 1 i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141, ze zm.) oraz art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy, są traktowane na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) jako wolne od podatku dochodowego?

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania i zadośćuczynienia przyznanego wyrokiem sądu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Na podstawie niżej wymienionych wyroków Wnioskodawca otrzymał zadośćuczynienie oraz odszkodowanie od swojego byłego pracodawcy – … Spółka Akcyjna ze względu na stwierdzony rozstrój zdrowia mający charakter choroby zawodowej. Dnia 29 lutego 2012 r. Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w … wydał decyzję o stwierdzeniu u Wnioskodawcy choroby zawodowej – obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonego podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45dB w uchu lepiej słyszącym. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 29 czerwca 2012 r., stwierdzono, w oparciu o obowiązujące przepisy 30% stały uszczerbek na zdrowiu, spowodowany skutkami choroby zawodowej. Dnia 19 lipca 2012 r. ZUS Oddział w …, wydał decyzję o przyznaniu Wnioskodawcy jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej w oparciu o przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wydał orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności Wnioskodawcy. Wobec obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu Wnioskodawca jest zmuszony do noszenia aparatów słuchowych …, które to musiał zakupić. Podstawę żądania zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia (w niniejszej sprawie choroba zawodowa) w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego.

Nadto w niniejszej sprawie Sąd przyznał Wnioskodawcy również odszkodowanie obejmujące wszelkie konieczne i celowe wydatki (koszty) pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia. W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty specjalistycznych aparatów i urządzeń, tu aparatu słuchowego. Wobec powyższego Wnioskodawcy przyznano zwrot kosztów poniesionych przez Niego na zakup aparatów słuchowych.

Wyrok Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt … oddalił apelacje pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego w … z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. akt …, na mocy którego Sąd Rejonowy zasądził:

1. od pozwanej … Spółka Akcyjna w … na rzecz powoda … kwotę 1 244 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 listopada 2012 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania,
2. od pozwanej na rzecz powoda … kwotę 25 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia,
3. kwotę 677 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrok Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r. również zasądził kwotę 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego drugiej instancji.

Wyrok Sądu Rejonowego w … z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. akt … oraz wyrok Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt … oddalający apelację pozwanej. W powyższym wyroku, Sąd zasądził przedmiotowe świadczenia na podstawie poniższych przepisów prawa:

1. zadośćuczynienie wraz z odsetkami za zwłokę – art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) w zw. z art. 444 § 1 i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141, ze zm.),
2. odszkodowanie wraz z odsetkami – art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy.

Wnioskodawca wskazał, że wysokość i zasady ustalenia wskazanego w wyroku odszkodowania i zadośćuczynienia nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, nie wynikają również z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.).

Wnioskodawca otrzymał w dniu 26 lipca 2016 r. tytułem wyroku sądowego, poniższe świadczenia pieniężne:

1. należność główną w wysokości 26 244 zł,
2. odsetki z tytułu opóźnienia oraz odsetki naliczone zgodnie z prawomocnym orzeczeniem sądu, łącznie w wysokości 694 zł 69 gr,
3. zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 2 477 zł.

Postępowanie prowadzone przez komornika dotyczy sprawy egzekucyjnej Km … wierzyciela … przeciwko dłużnikowi … Spółka Akcyjna w …, prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego: wyroku Sądu Rejonowego w … z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. akt …, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 13 czerwca 2016 r. oraz wyroku Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt …, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 13 czerwca 2016 r.

Komornik wyegzekwował dochodzone w sprawie egzekucyjnej Km … przez wierzyciela roszczenie w całości. Wierzycielowi przekazano kwotę 30 615 zł 69 gr wraz z odsetkami oraz kosztami zastępstwa. Od tej kwoty komornik odprowadził zaliczkę na podatek dochodowy na konto Urzędu Skarbowego w wysokości 4 724 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie oraz zadośćuczynienie przyznane na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w … z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. akt … oraz wyroku Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt … w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu pracy o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu, tj. art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) w zw. z art. 444 § 1 i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141, ze zm.) oraz art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy, są traktowane na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) jako wolne od podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie oraz zadośćuczynienie przyznane na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w … z dnia 2 listopada 2015 r,. sygn. akt … oraz wyroku Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt … w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu pracy o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu (art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. Urz. Nr 16, poz. 93, ze zm.) w zw. z art. 444 § 1 i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy (Dz. Urz. Nr 24, poz. 141, ze zm.)) oraz art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy), są wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wnioskodawca wskazał, że odszkodowanie oraz zadośćuczynienie przyznane poprzez wyroki Sądu Rejonowego w … z dnia 2 listopada 2015 r., sygn. akt … oraz wyroku Sądu Okręgowego w … z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt … spełnia również kryterium z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są też inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przyznane przez Sąd odszkodowanie oraz zadośćuczynienie nie spełnia wyjątków z ppkt. a) i b) art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy. Zgodnie z powyższym wyżej wymienione odszkodowanie oraz zadośćuczynienie powinno być wolne od podatku dochodowego.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści oraz świadczeń otrzymanych w związku z działalnością gospodarczą. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie z treścią art. 435 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380), prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 444 § 1 powyższej ustawy, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Stosownie do art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy. Stanowi o tym art. 300 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.), zgodnie, z którym w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Ponadto Wnioskodawca dodał, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznana krzywda (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Mając powyższe na uwadze, zadośćuczynienie i odszkodowanie nie były przyznane Wnioskodawcy w związku z prowadzoną działalnością oraz nie dotyczyły korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby Jemu szkody nie wyrządzono. Zatem, otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia są odszkodowaniem i zadośćuczynieniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostały one otrzymane na podstawie wyroków Sądu i nie znajdują do nich zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie.

W związku z tym, Wnioskodawca uważa, że świadczenia te korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie oraz zadośćuczynienie stanowi, co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania i zadośćuczynienia podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawna danej preferencji.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że na podstawie wyroków sądowych Wnioskodawca otrzymał zadośćuczynienie oraz odszkodowanie od swojego byłego pracodawcy ze względu na stwierdzony rozstrój zdrowia mający charakter choroby zawodowej. Dnia 29 lutego 2012 r. Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w … wydał decyzję o stwierdzeniu u Wnioskodawcy choroby zawodowej – obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonego podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45dB w uchu lepiej słyszącym. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 29 czerwca 2012 r., stwierdzono, w oparciu o obowiązujące przepisy, 30% stały uszczerbek na zdrowiu, spowodowany skutkami choroby zawodowej. Dnia 19 lipca 2012 r. ZUS Oddział w …, wydał decyzję o przyznaniu Wnioskodawcy jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej w oparciu o przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wydał orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności Wnioskodawcy. Wobec obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu Wnioskodawca jest zmuszony do noszenia aparatów słuchowych …, które to musiał zakupić. Podstawę żądania zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia (w niniejszej sprawie choroba zawodowa) w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego. Nadto w niniejszej sprawie sąd przyznał Wnioskodawcy również odszkodowanie obejmujące wszelkie konieczne i celowe wydatki (koszty) pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia. W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty specjalistycznych aparatów i urządzeń, tu aparatu słuchowego. Wobec powyższego Wnioskodawcy przyznano zwrot kosztów poniesionych przez Niego na zakup aparatów słuchowych. Wyrokiem Sądu Okręgowego w …, Sąd zasądził przedmiotowe świadczenia na podstawie przepisów prawa: zadośćuczynienie wraz z odsetkami za zwłokę – art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) w zw. z art. 444 § 1 i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141, ze zm.) oraz odszkodowanie wraz z odsetkami – art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 435 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy. Wnioskodawca wskazał, że wysokość i zasady ustalenia wskazanego w wyroku odszkodowania i zadośćuczynienia nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, nie wynikają również z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Ustawodawca konstruując powyższe zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, określił przedmiot zwolnienia w sposób ogólny, jako wszelkie otrzymane odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Z tej grupy wyłączył jednak (używając zwrotu „za wyjątkiem”) enumeratywnie wskazane rodzaje odszkodowań. Nie każde zatem odszkodowanie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa rangi ustawowej i przepisów wykonawczych podlega zwolnieniu, ale tylko to, które spełnia powyższą przesłankę oraz jednocześnie nie zostało wymienione jako wyjątek.

Należy zauważyć, że wszelkiego rodzaju ulgi, czy zwolnienia są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, w sposób szczegółowy uregulowanymi w przepisach materialnego prawa podatkowego. Są one przywilejami, z których osoba fizyczna ma prawo, a nie obowiązek skorzystania. Zatem, należy dokonać ścisłej, literalnej wykładni przepisu regulującego daną ulgę, czy zwolnienie.

Z powyższego wynika, że ustawodawca zwolnił z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a) – g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Oznacza to, że wypłacona na podstawie wyroku sądowego kwota odszkodowania oraz zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania – jak wskazano we wniosku nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści oraz świadczeń otrzymanych w związku z działalnością gospodarczą. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie z treścią art. 435 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459), prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 444 § 1 powyższej ustawy, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Stosownie do art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy. Stanowi o tym art. 300 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z późn. zm.), zgodnie, z którym w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznana krzywda (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego nie wynika, aby zadośćuczynienie i odszkodowanie przyznane były Wnioskodawcy w związku z prowadzoną działalnością oraz aby dotyczyły korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby Jemu szkody nie wyrządzono. Zatem, otrzymane przez Wnioskodawcę ww. świadczenia korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że wypłacona Wnioskodawcy, na podstawie wyroku sądowego, kwota odszkodowania oraz zadośćuczynienia nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenia są odszkodowaniem i zadośćuczynieniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostały one otrzymane na podstawie wyroków sądu i nie znajdują do nich zastosowania wyjątki przewidziane w ww. przepisie. W związku z tym, świadczenia te korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy.

Podkreślić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłaconej Wnioskodawcy kwoty odszkodowania i zadośćuczynienia, gdyż tylko te świadczenia były przedmiotem pytania zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, tutejszy Organ nie zajmował stanowiska w sprawie opodatkowania wypłaconych Wnioskodawcy kwot odsetek naliczonych z tytułu opóźnienia i zgodnie z prawomocnym orzeczeniem sądu oraz kosztów zastępstwa procesowego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku ORD-IN dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Organ podatkowy zauważa, że z tytułu przedmiotowego wniosku wniesiono opłatę w łącznej wysokości 50 zł. Zatem, w związku z wpłatą kwoty wyższej niż wynikająca z art. 14f § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do art. 14f § 2b pkt 3 tej ustawy, opłata w kwocie 10 zł zostanie zwrócona zgodnie z dyspozycją, tj. na rachunek bankowy Wnioskodawcy wskazany we wniosku, w terminie określonym w art. 14f § 2a ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/